SJ-06-0006 : berimamkan org solat genap apabila jamak solat

Primary tabs

2 posts / 0 new
Last post
Anonymous (not verified)
SJ-06-0006 : berimamkan org solat genap apabila jamak solat

saya ingin bertanya adakah boleh jika kita menyertai jemaah yang bersolat genap? (solat fardhu - zohor asar maghrib isya) apabila kita menjamakkan sembahyang). bagaimana pula dengan menjamakkan solat asar dengan solat jumaat? saya ada mendengar bahawa kedua-dua ini dibolehkan melalui siaran radio tetapi saya inginkan kepastian. jika boleh disertakan dengan dalil naqli daripada hadis atau sebarang fatwa yang sah.

Re: SJ-06-0006 : berimamkan org solat genap apabila jamak so

wa'alaikumussalam

Alhamdulillah. Kami akan cuba menjawab soalan sdr phirdost dengan kadar kemampuan yang terhad, Insyaallah.

(a) Solat orang musafir dibelakang Imam penduduk tempatan

Seorang musafir dibolehkan bersolat dibelakang Imam yang bermukim (penduduk tempatan) dengan syarat solat tersebut dilakukan secara penuh (atau yg sdr sebut sebagai genap). Ini berdasarkan beberapa hadith, contohnya :-

(1) Bersabda Nabi saw :

ÅäøóãóÇ ÌõÚöáó ÇáÅöãóÇãõ áöíõÄúÊóãøó Èöåö ÝóáÇ ÊóÎúÊóáöÝõæÇ Úóáóíúåö
"Imam dilantik untuk dikuti, maka jangan kamu berbeza dengannya" - [Hadith riwayat al-Bukhaari #722, Muslim #4141]

(2) Riwayat Ahmad dari Ibn Abbas ra, bahawa telah diberitahu kepadanya :

ãóÇ ÈóÇáõ ÇáúãõÓóÇÝöÑö íõÕóáøöí ÑóßúÚóÊóíúäö Ýöí ÍóÇáö ÇáÇäúÝöÑóÇÏö , æóÃóÑúÈóÚðÇ ÅÐóÇ ÇÆúÊóãøó ÈöãõÞöíãò ¿ ÝóÞóÇáó : Êöáúßó ÇáÓøõäøóÉõ . æóÞóæúáõåõ : "ÇáÓøõäøóÉõ" íóäúÕóÑöÝõ Åáóì ÓõäøóÉö ÑóÓõæáö Çááøóåö Õáì Çááå Úáíå æÓáã.
"Mengapa orang yang bermusafir solat 2 rakaat apabila bersendirian, dan 4 rakaat apabila berimamkan mereka yang bermukim? Maka beliau berkata : 'Itu adalah sunnah', iaitu sunnah Rasulullah saw" -[Hadith dikelaskan sebagai sahih oleh al-Albani didalam Irwa' al-Ghaleel #571]

(3) Dari riwayat Naafi' berkata :

æÝí ÕÍíÍ ãÓáã (694) ãä ØÑíÞ äÇÝÚ ÞÇá ßÇä ÇÈä ÚãÑ ÅÐÇ Õáì ãÚ ÇáÅãÇã Õáì ÃÑÈÚÇð æÅÐÇ ÕáÇøåÇ æÍÏå Õáì ÑßÚÊíä .
"Apabila Ibn Umar bersama Imam dia akan bersolat 4 rakaat dan jika ia bersolat berseorangan dia akan bersolat 2 rakaat" - [Hadith riwayat Muslim didalam Sahihnya #694]

(4) Riwayat dari Sulaiman al-Tameemi bahawa Abu Majlaz berkata :

æÑæì ÇáÈíåÞí Ýí ÇáÓää ãä ØÑíÞ ÓáíãÇä ÇáÊãíãí Úä ÃÈí ãÌáÒ ÞÇá ÞáÊ áÇÈä ÚãÑ : ÇáãÓÇÝÑ íÏÑß ÑßÚÊíä ãä ÕáÇÉ ÇáÞæã íÚäí ÇáãÞíãíä ÃÊÌÒíå ÇáÑßÚÊÇä Ãæ íÕáí ÈÕáÇÊåã ¿ ÞÇá ÝÖÍß æÞÇá íÕáí ÈÕáÇÊåã .
"Aku berkata kepada Ibn Umar, Jika orang yang bermusafir mendapatkan bersama mereka yang bermukim, apakah di solat 2 rakaat atau bersolat sebagaimana mereka bersolat? Dia ketawa dan berkata,'Dia hendaklah bersolat sebagaimana mereka solat'"- [Hadith riwayat al-Baihaqi].

Menurut Syiekh Nasir ibn Sulaiman al-Alwaan :

áÇ ãÇäÚ ãä ßæä ÇáãÓÇÝÑ íÕáí ÎáÝ ÇáãÞíã ÓæÇÁ ÇÎÊáÝÊ åíÆÉ ÇáÕáÇÉ Ãã áÇ . æÇÎÊáÇÝ ÇáäíÉ ÛíÑ ãÄËÑ ÛíÑ Ãä ÇáãÓÇÝÑ ÅÐÇ ÃÏÑß ãÚ ÇáÅãÇã Ïæä ÇáÑßÚÉ ÝÅäå íÕáí ÞÕÑÇð .
ãËÇá Ðáß : ãÓÇÝÑ ÃÏÑß ãÚ ÇáÅãÇã ÇáÊÔåÏ ÇáÃÎíÑ ãä ÕáÇÉ ÇáÙåÑ ÝÍíäÆÐò íÕáí ÇáÙåÑ ÑßÚÊíä ¡ ÝåÐå ÕáÇÊå ÅÐÇ áã íÏÑß ÑßÚÉ ÝÃßËÑ .

"Tidak ada tegahan kenapa orang yang bermusafir tidak boleh bersolat dibelakang orang yang bermukim, tidak kira samada bentuk solat itu berlainan ataupun sama. Perbezaan niat tidak memberi kesan, tetapi jika orang yang bermusafir mendapatkan Imam kurang dari satu rakaat, maka ia hendaklah bersolat qasar.

Sebagai contoh : Seorang musafir mendapatkan Imam pada Tahiyyat Akhir Solat Zohor. Didalam kes ini dia hendaklah bersolat 2 rakaat. Inilah cara solatnya jika dia tidak mendapatkan Imam dengan satu rakaat atau lebih"

Cuma ketetapan membenarkan Solat penuh bersama Imam bermukim dan dikuti dengan menjama' solat merupakan ketetapan dan ijtihad para-para Imam.

(b) Bolehkah menjama'kan Asar dengan solat Jumaat.

Al-Hafiz Imam Nawawi didalam Kitab Al-Majmu' (dan jemaah yang lain) mengatakan bahawa :

æãä ÃÌá Ðáß ÝÞÏ äÕ ÇáÝÞåÇÁ ãä ÇáÔÇÝÚíÉ Úáì ÌæÇÒ ÇáÌãÚ Èíä ÕáÇÉ ÇáÌãÚÉ æÕáÇÉ ÇáÚÕÑ¡
"Bagi ulama' Syafie telah membenarkan menjama' diantara Solat Jumaat dan Solat Asar"

Begitu juga dengan kitab-kitab Fiqh Syafie yang lain seperti Mughni Al-Muhtaaj tulisan Syiekh Al-Syarbini menyebut :-

(íÌæÒ ÇáÌãÚ Èíä ÇáÙåÑ æÇáÚÕÑ ÊÞÏíãÇ) Ýí æÞÊ ÇáÃæáì (æÊÃÎíÑÇ) Ýí æÞÊ ÇáËÇäíÉ. æÇáÌãÚÉ ßÇáÙåÑ Ýí ÌãÚ ÇáÊÞÏíã ßãÇ äÞáå ÇáÒÑßÔí æÇÚÊãÏå ßÌãÚåãÇ ÈÇáãØÑ Èá Ãæáì¡ æíãÊäÚ ÊÃÎíÑÇ áÃä ÇáÌãÚÉ áÇ íÊÃÊì ÊÃÎíÑåÇ Úä æÞÊåÇ
"(Dibenarkan menjama' diantara Solat Zohor Asar secara Taqdim) didalam waktu pertama (dan Ta'khir) didalam waktu yang kedua. Solat Jumaat seperti Zohor didalam Jama' secara Taqdim sebagaimana yang dimaklumkan oleh Al-Zarkashi dan dibenarkan seperti menjama' sewaktu hujan pada awalnya, dan tidak mungkin dapat ditangguhkan kerana sesungguhnya Solat Jumaat tidak datang padanya secara Ta'khir dari waktunya" (Muhgni Muhtaaj 1/370).

Ulama Fiqh perbandingan masakini dari Syria, Dr Wahbah Al-Zuhaily mengatakan :-

íÌæÒ ÚäÏ ÇáÌãåæÑ ÛíÑ ÇáÍäÝíÉ ÇáÌãÚ Èíä ÇáÙåÑ æÇáÚÕÑ ÊÞÏíãÇ Ýí æÞÊ ÇáÃæáì¡ æÊÃÎíÑÇ Ýí æÞÊ ÇáËÇäíÉ¡ æÇáÌãÚÉ ßÇáÙåÑ Ýí ÌãÚ ÇáÊÞÏíã¡ æÈíä ÇáãÛÑÈ æÇáÚÔÇÁ ÊÞÏíãÇ æÊÃÎíÑÇ ÃíÖÇ Ýí ÇáÓÝÑ ÇáØæíá ßãÇ Ýí ÇáÞÕÑ (89
"Dibenarkan disisi Jumhur selain dari Hanafi menjama' diantara Zohor dan Asar secara Taqdim diwaktu pertama, melakukan solat secara Ta'khir pada waktu kedua, dan solat Jumaat seperti juga solat Zohor didalam jama' Taqdim, diantara Maghrib dan Isya' secara Taqdim dan Ta'khir juga seperti didalam permusafiran yang panjang sebagaimana didalam Qasar (89km)." (Al-Fiqh Al-Islami 2/349].

Contoh ulama' moden mazhab Syafie yang lain seperti Syeikh Dr Khaalid Al-Jundi, pensyarah Usuluddin dan falsafah, Universiti Al-Azhar apabila ditanya boleh atau tidak menjama'kan solat asar dan Jummat, menurut beliau :

ÈÇáäÓÈÉ ááãÓÇÝÑ Ýáå ÇáÞÕÑ æÇáÌãÚ¡ ÅÐÇ ßäÊ Ýí ãßÇä ÓÊÕáí Ýíå ÇáÌãÚÉ Ëã ÓÊÓÇÝÑ ÝÚáíß Ãä ÊÕáí ÇáÌãÚÉ Ëã ÊÕáí ÕáÇÉ ÇáÚÕÑ ÌãÚ ÊÞÏíã¡ æíãßä Ãä ÊÕáíåÇ ÌãÚ ÊÞÏíã ÞÕÑÇ æÌãÚÇ¡ Ãí íãßäß Ãä ÊÕáíåÇ ÑßÚÊíä ÝÞØ Ãæ ÃÑÈÚ ÑßÚÇÊ ÝÞØ.
"Bagi mereka yang bermusafir untuknya dibolehkan Qasar dan Jama', Jika kamu berada ditempat yang akan bersolat Jumaat, dimana kamu didalam musafir, maka hendaklah kamu solat Jumaat kemudian bersolat Asar secara Jama' Taqdim, dan kamu boleh juga melakukan solat Jama' Taqdim secara Qasar dan Jemaah, atau dibenarkan kamu bersolat 2 rakaat sahaja atau 4 rakaat."

Ulama' Syafie mengambil kaedah Solat Jumaat itu adalah adalah sebagai ganti Zohor. Ada juga khilaf dikalangan ulama' yang tidak membenarkan jama' diantara Jumaat dan Asar dengan alasan :- a. Solat Jumaat bukan untuk orang musafir b. atau ada dikalangan ulama Hanbali yang mengatakan Solat Zohor tidak sama dari Solat Jumaat didalam banyak aspek. Nas-nas yang membolehkan jama' tidak ada yang merujuk kepada Solat Jumaat, tetapi merujuk kepada Solat Zohor.

Menurut Ali Muhiyuddin Al-Qarh Dagha :-

ÍíË ÞÇá ÇÈä ÊíãíÉ: ÅÌãÇÚ ÇáÚáãÇÁ ÍÌÉ ÞØÚíÉ æÇÎÊáÇÝåã ÑÍãÉ¡ ÃãÇ Ãä ÊÊÍæá åÐå ÇáÎáÇÝÇÊ Åáì ÝÊä ÝåÐÇ åæ ÇáÐí áÇ íÌæÒ ÚáãðÇ ÈÃä ÌãåæÑ ÇáÝÞåÇÁ ÃÌÇÒæÇ ÇáÌãÚ Èíä ÕáÇÊí ÇáÌãÚÉ æÇáÚÕÑ ááÓÝÑ æÇáãØÑ.Ü
"Sebagaimana kata Ibn Taimiyah : Ijma' ulama adalah kenyataan kata putus, dan perbezaan mereka adalah rahmat, sebagaimana perbezaan ini bertukar menjadi fitnah dan ini tidak dibenarkan, kerana sesungguhnya jumhur Fuqaha' membenarkan Jama' diantara Solat Jumaat dan Asar bagi mereka yang bermusafir dan kerana hujan"

WA, wassalam
---------------
Rujukan :-

1. Al-Shiekh Khaalid Al-Jundi. Fasaluu ahla al-zikr : fatawa mu'asyirah. Beirut : Dar Al-Ma'rifah, 2003. ms 116

2. Dr Wahbah al-Zuhaily. al-Fiqh al-Islami wa adillatuh - 2. cetakan ke 3. Damsyik : Dar al-Fikr, 1989. ms 349.

3. Syiekh Al-Syarbini. Mughni al-Muhtaaj - 1. Beirut : Dar Al-Fikr, 2001. ms 370.

4. Ali Muhiyuddin Al-Qarh Dagha. ãÇ ÇáÍßã ÅÐÇ ÎÇáÝ ÇáãÕáí ÇáÅãÇã æÃÐä áÌãÚ ÕáÇÉ ÇáÚÕÑ ÈÚÏ ÕáÇÉ ÇáÌãÚÉ ÈÓÈÈ ÇáãØÑ. url : http://www.islamonline.net/fatwa/arabic/FatwaDisplay.asp?hFatwaID=5469

خيرالأمين